Unutulan Geleneklerimiz- Evlenme Çağı ve Türkülerde Yeri
Geleneksel kesimde kızın ve erkeğin evlenme çağına geldiklerini belirleyen bir takım ölçütler vardır. En önemlisi buluğ çağına girmeleridir. Gençlerde görülen birtakım biyolojik ve fizyolojik gelişmeler buluğ çağının belirtileridir. Buluğ çağına giren gençlerde biyolojik ve fizyolojik gelişmelere paralel olarak kişisel sorumluluklarda da başlar.
Buluğ çağına girmiş kız, genç kız pozisyonuna girmeye özenir. Karşı cinsle ilgilenmeye başlar. Ev işlerine ve giyimine ayrı bir ilgi duyar. Erkekler asabileşir. İsyankâr tavırlar sergileyerek saldırgan tavırlar takınır. Her fırsatta çocuk olmadığını belirtir.
Kızın evlenme çağıyla ilgili kesin bir yaş yoktur. Ancak 16 yaşına giren, kapısı çalınan her kızın evlenmeye hazır olduğu düşünülür.
Emirdağ yöresinde tercihen bir meslek sahibi olmuş ve askerliğini yapmış delikanlılar evlenmek/ evlendirilmek isterler. Erkek için evlenme çağı askerlik öncesi olabilir. Eğer ki oğlanın annesi yalnız ise, kendisine yardımcı olması amacıyla oğlunu bir an önce everip, evine gelin almayı ister. Oğlanın memur olması bir tercih sebebidir.

Gökteki yıldızlar yerdeki buzlar
Beş yüz bine çıktı sirkeli gızlar
Oturmuş köşeye dünürcü gözler
Asbab yumasını bilmeyen kızlar. [Emirdağ / Anonim]

Tren düdü(ğ)ünü goygun vuruyo(r)
Ö(ğ)retmen olanlar gurgun duruyo(r)
Gızlar size besbedava varıyo(r)
Ö(ğ)retmen neyimiş ille gedikli. [Emirdağ / Anonim]

Dereden akana ırmak diyo(r)lar
Biz guru kütü(ğ)ü yarmak diyo(r)lar
Yenimahalle’nin laylon gızları
Subay olmayıncı varmak diyo(r)lar.[Emirdağ/Anonim]

Evlenme çağına giren gençler arasında “havas olma” durumu mevcuttur. Önce oğlanın havas olduğu birinin olup olmadığı sorulur. Eğer ki böyle bir durum var ve aileler uygun görürlerse evlilik gerçekleşir. Uygun görülmediği takdirde durum türkülerde dillendirilir. Az sayıda da olsa gençler ailelerini dinlemezler ve kaçarak evlenirler.

Yarimin elinde çi(ğ)dem gülüyüm
Gül dutan eline gurban oluyum
Bana da diyo(r)lar yalandan havas
E(ğ)er yalanısam kendim ölüyüm.[Emirdağ/Anonim]

Gara gayfey(i)dim gaynadım daşdım
Ülbüklü bardakdan buzlu su içdim
Havasıdım emme dalgalı yarim
Anayın lafını duydum vaz geçdim. [Emirdağ / Anonim.]

Bülbüle su verdim altın tasınan
Ben seni seviyom bi(r) havasınan
Diyo(r)lar ki sevip sevip almıyo (r)
Bayramlar geçir(i)rim gara yasınan. [Emirdağ / Anonim]

Oğlan evlenmek istediği kızı bir şekilde annesine söyler veya söylettirir. Havas olduğu birisi varsa önce onun üzerinde durulur. Havas olduğu yoksa veya beğenilmez ise başka kızlar araştırılır, eşe dosta haber salınır. Sonra kızlara görücü gidilerek oğlana kız beğendirmeye çalışılır.
Evlenme hususunda kızlar pek söz sahibi değillerdir. Genelde büyüklerin takdirine uyup kısmetlerini beklerler. Bazı durumlarda da, bir delikanlıya gönül düşüren uyanık genç kızlar, babasının takdirine henüz evlenmek istemiyorum diye karşı gelir ve sevdiğine teberik / bergüzar gönderirler. Şayet delikanlı bunun karşılığını verirse bu “Tamam. Kabul ediyorum, dünürcümü bekle” demektir.

Pınarın başında bi(r) gözel gördüm
Güvel ördek gibi süzülür geder
Ah çekip ardından ba(ğ)rıma vurdum
Dönüp aynasını verdi bergüzar. [Burhanettin Çil]

(Şükrü Türkmen)