Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Kubilay Karşıdağ’dan 10 ÖNERİ
- ŞEKER YEMEYİN: Bir insan, doğduğu andan ölene kadar hiç şeker yemezse, vücudunda hiçbir eksik olmaz. Şeker, su-et-peynir-yoğurt-sebze-meyva gibi olmazsa olmaz bir madde değildir. Sadece bir alışkanlık ve keyif veren bir maddedir.
Ne işinize yarar?: Kilo fazlalığından – hipoglisemi ataklarına, şeker hastalığından – kanser kadar sayılmayacak kadar sorunun önünü kesersiniz - GÜNEŞİ GÖRÜN: Son derece basit: Mayıs başından, kasım başına kadar saat 11.00 – 15.00 arasında yüz, boyun, kollar açıkta kalacak şekilde (yani tişort giymiş gibi) 15-10 dakika güneşi görün yeter. Unutmayın, camın arkasında olmak işe yaramaz ve bir süre güneş gören bölgelerinizi yıkamayın. Vücudun güneşin yardımıyla cildinizde yaptığı D vitaminini uzaklaştırmış olursunuz.
Ne işinize yarar?: Kemik metabolizması, bağışıklık sistemi ve şeker metabolizmasındaki önemli etmenlerden bir D vitaminidir. Doğal yollarla almış olursunuz. Yetersiz olduğunda dışarıdan damla veya hap şeklinde aldığınız D vitamini fazla gelip sorunlar yaratabilir ama doğal yolla alımın fazlası olmaz. - ERKEN YATIN ERKEN KALKIN: Biz farkında olmasak da, vücudumuzdaki hormonların salınımını, metabolizmayı düzenleyen biyolojik bir saat var. Geç yatmak – geç kalkmak tüm bu dengenin bozulmasına neden olur.
Ne işinize yarar?: Vücutta binlerce yıldır oluşmuş düzeni bozmamış olursunuz. Depresyondan obeziteye kadar giden birçok bozukluğa neden olmazsınız. - KAHVALTI YAPIN: Düzgün, makul, abartısız bir kahvaltıyı düzenli olarak yapın.
Ne işinize yarar?: Biyolojik saate uygun beslenmiş, doğanıza uygun davranmış olursunuz. Çevrenize bir bakın, tüm canlılar uyanınca yiyecek aramaya çıkıyorlar. Gece 2-3’lere kadar tv seyredip, sabah geç kalkıp, öğleden sonra yiyecek aramaya çıkan tek bir tilki – tavşan – geyik yok. Doğada sistem bu. “Ben uymam” derseniz, sorun yaşamanızdan doğal ne olabilir? - HAREKET EDİN: Yürümek en kolayı olduğu için “yürüyün” denir. Hareket edin de nasıl ederseniz edin. Gücünüze göre. Aşırıya kaçmayın. Ama unutmayın ev işi egzersiz değil, “yorulmak”. Haftanın altı günü hiçbir şey yapmayıp bir gün kan ter içinde kalıncaya kadar halı sahada maç yapmak egzersiz değil “keyif”. Egzersize 48 saatten fazla ara verirseniz, etkisi kaybolur.
Ne işinize yarar?: Birçok metabolik sorunun önüne geçersiniz. Obeziteden, kemik erimesine kadar. - MAKUL OLUN, ABARTMAYIN: Doğada varolan herşeyi miktarını abartmamak kaydıyla yiyin, doğada olmayan insan eliyle oluşturulmuş herşeyden mümkün olduğu kadar uzak durun. Et, yumurta, süt yararlıdır, olmazsa olmaz. Çok doğru. Ama daha çok aldığınzda daha iyi olacak diye bir kural yok.
Ne işinize yarar: Tek taraflı beslenme, bazı durumlarda kısa sureli olumlu etki gösterse de, uzun vadede daima sorun yaratır. “Azı karar, çoğu zarar” lafı boşuna söylenmemiş. - EN AZ 6 SAAT UYUYUN: “Benim bünyem az uyumaya alışık” diye bir kavram yok. Pili biten bir cep telefonunu nasıl belli bir süre şarj etmek zorundaysanız, uyumak da vücudumuzun tüm sistemlerinin dinlenip, sonraki zamanlara hazırlanması anlamına gelir.
Ne işinize yarar: Stress hormonlarının dengeli salgılanmasını sağlarsınız. - ENERJİNİZİ BOŞ YERE TÜKETEN KİŞİLERDEN UZAK DURUN: Haketmediği halde zamanınızı, enerjinizi çalan azaltan insanlardan uzak durun. Onlara ayırdığınız zaman, unutmayın ailenize ve gerçek dostlarınıza vermeniz gereken zamandır. Hakkeden, hakkettiğini almalı.
Ne işinize yarar: Güçlü ve samimi insan ilişkilerini, hormonlarınızı düzenleyen ana kontrol mekanizmalarının sağlıklı çalışmasını sağlar - SİGARA İÇMEYİN: İçmeyin. Tek bir tane yararı yok. Sigara içmek hamile olmak gibidir. Az içiyorum-içime çekmiyorum-nikotini düşük içiyorum-incelerinden içiyorum demeniz, “az hamileyim” demeye benzer. İnsan ya hamile olur, ya olmaz. İnsan ya sigara içer, ya içmez
Ne işinize yarar: Sağlığınıza, cebinize, itibarınıza…. - MUCİZE ARAMAYIN: Yapılması gerekeni yapmayıp, yapılmaması gerekeni yaptıktan sonra sorunlarla karşılaştığınızda mucizevi bir formül, beslenme düzeni, sihirli bir yöntem aramayın, çünkü yok. Ama harcanacak sağlığınız, paranız, zamanınız ve istismar edilmeye açık bir aklınız varsa siz bilirsiniz, arayın.
Prof. Dr. Kubilay Karşıdağ
