5 Aralık 1934 yılında Ulu Önder Atatürk öncülüğünde Türk kadınlarına seçme ve seçilme hakkı verildi. O tarihten bu yana 5 Aralık, Dünya Kadın Hakları Günü olarak kutlanıyor ve temelini Olympe de Gouges’un 1791’deki Kadın ve Kadın Yurttaş Hakları Bildirgesi’nden alıyor. Bildirgede kadınların hukuki, politik ve sosyal alanda erkeklerle eşit kılınması gereği anlatılıyor.
Bu anlamlı gün; kadın ile ilgili sorunların dile getirilmesi, bu konudaki farkındalığın yaratılması açısından çok önemlidir. Çağdaş, demokratik, ileri bir toplum için kadınların güçlendirilmesi ve cesaretlendirilmesi, söz sahibi olmaları, eğitim, istihdam, sağlık, siyaset, hukuk vb. alanlarda eşit fırsat olanaklarından faydalanmaları çok büyük önem taşımaktadır.
Dünya Kadın Hakları Günü Ne Zaman ve Nasıl Ortaya Çıkmıştır?
o Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasının ardından, 1924 yılında Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nu ile eğitim tek sistem altında toplandı ve kadınlarla erkeklere eğitimde eşitlik getirildi.
o 1925 yılında Kıyafet Kanunu ve 1926 yılında kabul edilen Türk Medeni Kanunu ile kadınların yasal statüsü değişti, hem aile içinde hem de bir birey olarak eşit haklar verildi.
o Türkiye’de kadınlar 20 Mart 1930’da belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı kazandı.
o 1933 yılındaki Köy Kanunu’nda muhtar seçme ve köy heyetine seçilme hakkı düzenlendi.
o Kadınlar, milletvekili seçimlerinde seçme ve seçilme hakkına da 5 Aralık 1934’te yapılan anayasa değişikliğiyle kavuştular.
O tarihlerden itibaren 5 Aralık Dünya Kadın Hakları Günü olarak kutlanmayı sürdürdü.
Avrupa’dan Önce Türk Kadını
5 Aralık 1934’de Türkiye Cumhuriyetinde kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınırken, o dönemde Avrupa’daki bazı gelişmiş ülkelerde bile kadınların bu hakkı bulunmuyordu. Seçme ve seçilme hakkına Fransa’da kadınlar 1944, İtalya’da 1945, Yunanistan’da 1952, Belçika’da 1960 ve İsviçre’de 1971 yılında kavuştular.
Bu çok önemli devrim ile beraber Türkiye’de, sayısız ülkeden çok daha önce kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmiş oldu. Türk kadınları, Fransa, Hırvatistan, Slovenya ve İtalya’dan 11 yıl, Romanya’dan 12 yıl, Bulgaristan’dan 13 yıl, Belçika’dan 14 yıl, İsviçre’den 36 yıl , Yunanistan’dan 15 yıl önce seçme ve seçilme hakkına sahip oldu.
