Babadan, atamadan kalan ‘mal, servet, miras’ vb.ne genel anlamda ‘baba malı’ deniyor. Bununla ilgili atasözlerimiz de şöyle:
A kız! Ağan ne çirkin. Babamevinde o da yoktu. [1]
Şart ne olursa olsun kocanın kadr ü kıymeti iyi bilinir. Hâl ve şart ne olursa olsun ‘koca’, ‘koca’dır
Abdurrahman’ın abası; gâh oğlu giyer gâh babası. / Ali dayının abası; bir oğlu giyer bir de babası.
Gerektiğinde özellikle yoklukta bir giyeceği hane halkından uygun olanlar giyer
Akıllı oğlan neyler ata /baba malını, akılsız oğlan neyler ata /baba malını. / Mala sahip gerek oğlu da değil babası gerek.
Akıllı insan, baba mirasına bel bağlamadan hayat mücadelesine hazırlanır.
Ata dostu, oğula mirastır.
Babanın dostuoğula en değerli mirastır. Çünkü onlar, her alanda evladıkoruyup kollayan kimselerdir.
Atalar sanatı, oğlana mirastır. / Atanın sanatı, oğula mirastır. / Ata hüneri, çocuğa mirastır.
Çocuk, önce babasının işine merak sarar, babanın da yakın ilgisiyle o işte ustalaşır. Bu bakımdan oğula yalnız mal değil meslek de miras kalır.
Baba borcu, evlada düşer. Baba borcunu, evlat öder.
Baba eder, oğul öder.
Babanın yaptığı olumsuz davranışlar veya ardında bıraktığı borçlar çocuğuna kalır.
Baba malı, tez tükenir.
Baba mirası, iyi kullanılmazsa tez tükenir. Oğul, mirasa bel bağlamadan yeni kazanç yolu bulmalıdır.
Baba minderi ateştir, her oğul oturamaz.
Her evlat, babasının yerini dolduramaz.
Baba mirası, haneyi bozar.
Miras, aileyi birbirine düşürür.
Baba mirası, yanan mum gibidir.
Baba mirasına ekleme yapılmazsa çocuklar, bir gün o mirasın mum gibi eriyip gittiğine şahit olur.
Baba oğluna bağ bağışlamış; oğlu babaya bir salkım üzüm vermemiş.
Babalar çocukları için büyük fedakârlıklarda bulundukları hâlde bazı (!)çocuklar, babaları için küçük bir fedakârlığı çok görür.
Babadan mal kalır ama kemâl kalmaz. / Babadan mal miras kalır, adamlık kalmaz.
Babadan oğula mal miras kalır ama bilgi, olgunluk ve saygınlık miras olarak kalmaz.
Babalı oğlanın malı, olmaz.
Baba sağ oldukça evlat, mal tasarrufunda bulunamaz.
Babayla oğlanın pabucu bir olunca, evde kavga eksik olmaz.
Ortaklaşa kullanılan bir mal, kimi zaman baba ile oğlu arasında bile kavgaya sebep olur.
Bağ babadan, zeytin dededen kalmalı.
Bağ/incir bir kuşak geçtiğinde zeytin ise ancak iki kuşak geçtiğinde meyve verir.
Bir baba dokuz evladı /oğulubesler; dokuz evlat /oğul bir babayı besleyemez. / Baba kırk oğul beslemiş, kırk oğul bir babayı beslememiş.
Baba çocukları için her tür fedakârlığa katlanır ama çocuklar para kazanmaya başladıktan sonra muhtaç babaları için kendi paylarına düşen küçük bir yardımı maalesef esirger.
Çocuğu babanın akçasıyla ananın bohçası okutur. / Babanın akçesi, ananın bohçası… / Babanın akçesi, ananın bohçası sattırır.
- Kusurlu, çirkin ama zengin kız evde kalmaz. 2. Çocuk, annenin hazırlığı ve babanın maddî gücü ile tahsil yapar ya da evlenir.
Hayırlı evlat baba malından ne bekler, hayırsız evlat baba malını neyler. / Hayırsız evlat satar baba evini, hayırlı evlat tutar baba evini. / Hayırsız evlat, baba ocağına /bucağına incir diker.
Hayırsız evlat, istenmez.
Köroğlu desinler diye babasının gözünü oymuş da kör kişinin oğlu demişler.
Üne, nama önem verip uygunsuz iş yapan zararı kendinde görür.
Oğul dahi neylesin baba ölüp mal kalmasa. Baba malından ne fayda başta devlet olmasa.
Baba evladın başında devlettir; yokluğu ile kaybolan bu devleti, mal ile telafi edilemez.
